Diyetisyen Kaleminden Anne Sütü Sağımı Hakkında Doğru Bilgiler

Anne sütü  2 yaşına kadar bebeklerin alması gereken temel besin maddesidir. Her annenin sütü bebeğine özeldir ve annelerin 2 yaşına kadar anne sütü ile bebek beslenmelerini devam ettirmeleleri bebeğin fiziksel ve zihinsel gelişimi için büyük önem  taşımaktadır. Ancak annelerin bazı özel durumları ve çalışma koşulları nedeniyle bu beslenmeyi her zaman çocuklarına sağlayabilmeleri mümkün olamamaktadır. İşte tam bu noktada annelerin imdadına süt sağım makineleri yani süt pompaları koşmaktadır.

Anneler süt sağım makinalarından yararlanarak sütlerini saklayabilir ve uygun koşullarda muhafaza ederek bebeğin her istediğinde anne sütüne ulaşması sağlanabilir. Kaliteli sağım makineleri ile doğru şekilde sağılan sütlerin besin değerlerinde kayıp minumum düzeyde olacaktır. Böylelikle bebeğin sağlıklı büyüme ve gelişmesi sorunsuz devam edecektir. Bir çok insan bu uygulamanın doğru olmadığını düşündüğü için çok erken dönemlerde anne sütü yerine ek gıdalar vermeye başlamakta veya donör süt anneliği uygulamasını tercih etmektedir. Oysa süt sağımı bu iki seçenekten daha akılcıdır ve anne sütü alamayan, emmeyen çocuklar için en sağlıklı çözüm önerisidir.

Süt sağım işlemi her ne kadar emzirmenin yerini tutmasa ve emzirmenin faydalarından istifade etme şansını ortadan kaldırsa zaruret durumunda rahatlıkla tercih edilebilir. Peki bu yöntemin emzirmeye göre dezavantajları var mıdır? Ne kadar süre saklanır? Olası yarar ve zararları nelerdir? Tüm bu soruların cevaplarını hep beraber inceleyelim.

Süt Sağma Nedenleri?

Annelerin emzirme eylemi yerine süt pompası tercik etmesinin birçok nedeni olabilir. İşte bu nedenlerden birkaçı:

• Yeni doğan ünitesinde bir bebeğiniz varsa,
• Bebeğiniz göğsünüze tutunmakta zorluk çekiyorsa,
• Göğüslerinizden gelen sütün miktarını ölçmek ve miktarında emin olmak istiyorsanız (kısa süreli)
• Kısa süre içerisinde iş hayatına dönmeniz gerekiyorsa,
• Emzirirken dayanılmaz bir acı duyuyorsanız,
• Çoğul gebelik söz konusu ise ve tüm bebekleri emziremiyorsanız süt sağma işlemini tercih edebilirsiniz.

Göğüs Pompası Kullanmanın Olası Zararları

Sütün bu şekilde verilmesi sütteki besin ögesi ve immünolojik içerik kayıplarına neden olabilir. Ancak bu kayıp çok ciddi seviyelerde değildir. Anne sütü içeriğinin içeriği hakkında bilgi almak için tıklayınız.

Emzirme işleminde göğüs aracılığıyla bebeğe direk süt verilir. Dolayısıyla kontaminasyon riski oldukça düşüktür. Ancak göğüs pompası kullanımında hem pompanın, hem şişenin hemde biberonun steril olması gerekmektedir. Sağım işleminde uygun hijyen koşulları sağlanmazsa sütte mikroorganizma gelişimi oluşabileceği için bebekte bir takım sağlık sorunlarını gözlenebilir. Bu nedenle tüketimine, saklama ve çözdürme koşullarına dikkat edilmelidir.

Emzirme yerine pompa kullanmak sütün devamlılığı açısından risk arzeder. Çünkü emzirme işlemi bir arz talep döngüsüdür. Bebek emzirdikçe süt salgılanmaya devam eder. Sağım işleminde bu döngü tam olarak sağlanamayacağından sütün devamlılığı etkilenebilir. Ancak sık süt sağma işlemi yapılarak bu zararın etkileri kısmen azaltılabilir.

Emzirme anne ve bebek arasında duygusal bir bağ oluşturur. Ayrıca doğum sonrası hormonların dengelenme sürecini de hızlandırır. Sürekli pompa kullanan anne adayları emzirmenin bu pozitif yönlerinden istifade edemez.

Emzirme işlemi bebeğin sakinleşmesine yardımcı olur. Ağlayan bir bebeğin annenin emmeye başlaması onun rahatlamasına sağlar. Pompa kullanımında bebek göğüslere temas edemeyeceğinden kolay sakinleşemez ve biberonu emmeyi reddedebilir.

Emzirme eylemi ekonomik ve kolay bir yöntemdir. Herhangi bir masrafı yoktur. Ancak sağma işleminde pompa, şişe, süt saklama torbaları, biberon ve bu ürünlerin temizliği için gereken diğer maddeler maddi külfet oluşturmaktadır.

Süt Sağma İşlemi Nasıl Yapılır?

Şimdi gelelim göğüs pompasının kullanım aşamalarına:

1. Kullanım klavuzunu okuyun: Öncelikle aldığınız süt sağım makinesinin kullanım talimatlarını dikkatli şekilde okuyun. Çünkü bazı makinelerde standart dışı bir kullanım prosedürü mümkün olabilmektedir.
2. Sağım işlemi için zaman ayırın: Göğüslerin tam olarak boşalması kimi zaman 15 dk sürebilirken kimi zaman çok daha uzun sürebilmektedir. Bu nedenle çok dar ve kısıtlı zamanlarda sağım işleminin gerçekleştirilmemelidir. İki göğüsü aynı anda sağmak hem zaman açısından tasarruf sağlar hemde hormon dengelerinin oluşmasına katkıda bulunur.
3. Güvenli ve rahat bir ortam oluşturun: Stres ve güvensizlik ve tedirginlik sağlıklı sağım işlemi gerçekleştirilmesini olanaksız kılar. Bu yüzden pompayı kullanacağınız yerin şartlarının stabil olduğundan emin olmanız gereklidir.
4. Ellerini sabun ve suyla yıkayın: Pompalama işleminin hem öncesinde hem de sonrasında ellerinizi yıkamanız mikrobiyal risklerin azaltılması için büyük önem arz etmektedir.
5. Pompayı yerleştirin: Uygun boyuttaki pompayı göğsünüze yerleştirin. Bazı cihazlarda birden fazla, farklı büyükllüklerde ağız genişliği vardır. Pompa ile göğüs arasında hava boşluğu olmamasına dikkat edin.
6. Sağım hızınızı ayarlayın: Makine elektrikli ise cihaz üzerinden manuel ise kendi elinizle süt sağım hızınızı ayarlayın ve göğüslerden süt gelmeye kadar işleme devam edin.
7. Göğüslerinizin tam boşaldığına emin olun: Göğüslerinizi boşalttıktan ve toplama kabına daha fazla süt akmadığından emin olmak için birkaç dakika kadar sağma işlemine devam edebilirsiniz.

Saklama Koşulları: Isıtma ve Çözdürme

Anneler saklama için öncellikle cam kapları tercih etmelidir.Sağım ve şişeleme sonrası ellerini yıkalamalı, cam kaplar kullanılmadan önce onları sterilize etmelidir. Sağım ve şişleme esnasında kullanılan malzemelerin kuru olduklarından emin olmalıdır.

Sütler buzdolabı kapağında saklanmamalı orta ve arka bölüm tercih edilmelidir. Süt sağım pompası her kullanımdan sonra temizlenmelidir.

Sağılmış süt ile ilgili bilinmesi gerekenler:

• Süt; oda sıcaklığında 4-6 saat, buzdolabında 4 C nin altında ise 24-72 saate kadar saklanabilir.
• Dondurulan, buzluğa atılan anne sütleri x ay kadar buzlukta saklanabilir.
• Çözdürülen süt ise buzdolabında en fazla 12-24 saat muhafaza edilebilir.
• Dondurulan süt derin dondurucuda 3 ay kadar muhafaza edilebilir. (18 derece altında)
• Çözdürülen süt asla tekrar dondurulmamalıdır.
• Sağım sonrası bekletilmemeli ve hemen soğuk muhafazaya alınmalıdır.
• Ilık ve donmuş süt karıştırılmamalıdır.
• Sağılan eski sütün üzerine tekrar süt sağılmamalıdır.
• Anne sütü ısıtılmamalı, ben mari usulü ısıtma işlemi tercih edilmelidir.
• Dondurulmuş sütlerin çözdürülmesinde mikrodalga fırınlar kullanılmamalıdır.

Sıklık Nasıl Olmalı?

Anne sütü bebek ile anne arasındaki bağın kurulmasında önemli bir rol oynamaktadır. (Bknz: Anne sütünün faydaları) Bu nedenle sütün devamlılığını sağlamak için sağma işlemi sık sık yapılmalıdır. Sütün yeterli olup olmadığını anlamak için bebeğin aylık ağırlık kazanımı kontrol edilmelidir.  Bebeğin aylık ağırlık kazanımları takip edilerek sütün yeterli olup olmadığına karar verilebilir.

Ne sıklıkta süt sağım işlemi yapacağınız çocuğunuzun yaşına bağlıdır. Bir yeni doğan, günde yaklaşık her iki ya da üç saatte bir anne sütü alır . Bu nedenle, ilk birkaç hafta boyunca, vücudunuzu sağlıklı bir süt kaynağı üretmeye teşvik etmek için en az iki veya üç saatte süt sağma işlemi yapmalısınız

Katkı ve düzenleme: Uzm. Dyt. Akın Fatih YILDIZ