Antioksidan Vitaminler ve Kaynakları

Antioksidan vitaminler başta kanser olmak üzere bir takım hastalıklara yol açan serbest radikallerin oluşumu önlenmektedir. Vücudumuzdaki antioksidan dengesi yediğimiz besinlerden büyük ölçüde etkilenmektedir. Bu nedenle E vitamini, C vitamini ve A vitamini (karatenoidler) gibi antioksidan vitaminler içeren gıdalar yeterli miktarda alınmalıdır .

Antioksidan vitaminler ve faydaları

• Bağışıklı sistemini güçlendirir.
• Cildin canlı tutulmasını sağlayarak yaşlanmayı önler
• Kalp ve damar sağlığı üzerine olumlu etkileri vardır.
• Vücutta  serbest radikallerin oluşumunu önleyerek kanser oluşumuna karşı direnç oluşturur.
• Birçok kronik hastalığın oluşumunu önleyerek sağlıklı bir yaşam sürdürülmesini sağlar.

Karatenoidler – A vitamini

İnsan sağlığı için birçok açıdan önemli olan karotenoidlerin başlıca fonksiyonu A vitamininin ön maddesi olmasıdır. Karatenoidlerin mide, akciğer ve sindirim sistemindeki  bazı kanser türlerini ve katarakt ile kalp damar hastalıklarını azalttığı bildirilmektedir. Göz sağlığı üzerinde etkileri olduğu kanıtlanan A vitaminin besinlerle alımının yetersiz olması bir çok göz kusuruna zemin hazırlamaktadır. A vitamini en güçlü antioksidan vitaminler den bir tanesidir.

Retinol formundaki A vitamini hayvansal kaynaklı et, süt, yumurta gibi besinlerden, bitkisel kaynaklardan alınan  beta karoten gibi karotenoidler ise metabolizmada A vitaminine dönüştürülmektedir. Hayvansal gıdalar ile alınan karotenin kullanabilirliği bitkisel kaynaklardan alınanlara göre daha yüksektir. Kırmızı, sarı ve turuncu meyveler, kök bitkileri ve sebzeler karotenoidlerce zengindir. Domates , kırmızı biber, kabak, kayısı, havuç ve balkabağı, turunçgiller, biber ve mısır karatenoidler olan alfa-betakaroten, kapsantin, lutein ve zeaksantin bakımından Avitamini ve  antioksidan kaynağıdır.  A vitamini gereksinimi yetişkin erkek için 1000 mcg, kadın için 800 mcg ‘dır. Aşırımı alımının baş ve eklemlerde ağrıya neden olduğu bilinenen bu antioksidan vitamini besinler yoluyla yeterli miltarda almaya dikkat etmek gerekmektedir.

C Vitamini

Vitamin C diğer adıyla askorbik asit önemli bir antioksidan vitamindr. Bu antioksidan;  vücut bağ dokularını  koruyan, zehirlenmeler ve ateşli hastalıklarla savaşabilen ve bağışıklık sistemini güçlendiren bir vitamindir. C vitamini esansiyel bir besin ögesi olmasına ek olarak, indirgen ve antioksidatif özellikleri nedeniylede önem taşımaktadır. Askorbik asidin antioksidan olarak rolü çok yönlü olup, bu vitamin lipid oksidasyonunu farklı mekanizmalarla önlemektedir.

Kaynakları

Cilt kanseri ve meme kanserinden koruyan C vitamini en fazla turunçgil meyveleri, biber, kabak, çilek, lifli yeşil sebzelerde ve özellikle kuşburnu da  bulunmaktadır. Isıya dayanıksız olan C vitamini,  taze sebze ve meyvelerden alınmalı ve çabuk tüketilmelidir. C vitaminince zengin bu sebze ve meyvelerin tüketiminin kalp krizi riskini azalttığı da bildirilmektedir.

E Vitamini

Yağda çözünen antioksidanların en yaygın olanı E vitamini, başta hücre membranları olmak üzere hücrenin lipit kısımlarını korumaktadır. Damar içerisinde akışkanlığı sağlamakta ve  damar tıkanıklığını önlemektedir. Antioksidan etkisiyle hücre çeperini korumaktadır.

E Vitamini formları olan tokoferoller ve tokotrienollerin bitkiler tarafından sentezlendiği bildirilmektedir. Tokotrienoller lahana, brokoli, çeşitli tahıl taneleri ve fındık gibi birçok gıdada bulunmaktadır. Alfa-tokoferol, daha çok hayvansal ürünlerde, diğer tokoferoller ve tokotrienoller ise bitkilerde ürünlerde yaygın olarak bulunmaktadır. En yaygın olarak; yağlı tohumlar olan kuruyemişlerde, bitkisel yağlarda, tahıl tanelerinde ve baklagillerde bulunur.