B12 vitamini, bazı gıdalarda doğal olarak bulunan ayrıca reçeteli ilaç olarak kullanılabilen, suda çözünen bir vitamin çeşididir. Çeşitli formlarda bulunan bu vitamin, mineral kobalt içerir. B12 vitamini aktivitesi olan bileşikler topluca “kobalaminler” olarak adlandırılır. Siyanocobalamin, hidroksokobalamin, kobalamin veya metilkobalamin olarak isimlendirilen B12 vitamini çeşitleri, insan metabolizmasında aktif bulunan B12 vitamini formlarıdır.
B12 vitamini DNA oluşturmak, sağlıklı kan hücrelerini üretmek ve sinirlerin düzgün çalışmasını sağlamak için oldukça gereklidir. Bu vitamin sadece hayvansal gıdalarda ve takviye edilmiş gıdalarda bulunur. Hayvansal gıdalarla beslenmeyen insanların B12 vitamini ile takviye edilmiş soya ürünleri gibi et alternatiflerini tüketmeleri gerekir. Bu yazımızda B12 vitamini kaynakları ve B12 içeren besinler hakkında sizlere bilgi vereceğiz.
Konu İçeriği
B12 Vitamini Ne İşe Yarar?
Öncelikle bu vitaminin ne işe yaradığına kısaca bakalım. B12 vitaminin özellikle merkezi sinir sistemi üzerinde birçok önemli faydası vardır. Sinir hücrelerinin sağlığını korumaya yardımcı olan B12 vitamini, nöronların miyelin kılıfını oluşturmada önemli rol oynar. B12 seviyeleri düşük olduğunda, hemen hemen her bilişsel fonksiyon zarar görür. Özellikle yorgunluk ve dikkat dağınıklığı gibi belirtiler genelde B12 seviyelerinin düşmesi ile ilişkilendirilir. B12 aynı zamanda antioksidan vitaminler sınıfına da girmektedir.
Sindirim ve kalp sağlığına yardımcı olan B12 vitaminin eksikliğinde, hem sindirim bozuklukları hem de kalp hastalıkları riski artar. B12 vitamini içeren besinler tüketmek ya da ilaç takviyeleri kullanmak bu riskleri azaltabilir.
B12 Vitamini Eksikliği Tanısı
Vücutta B12 vitamini eksikliğini tespit etmek oldukça zor olabilir. Halsiz hissetmek ya da konsantrasyon bozuklukları yaşamak, her zaman B12 eksikliğinin belirtileri olmayabilir. B12 vitaminin eksikliğini tespit etmek için kandaki değerler izlenmelidir. Yapılan çalışmalarda B12 eksikliği ile ilişkili hastalıkların yaklaşık yüzde 50’sinde B12 seviyelerinin normal düzeylerde olduğu tespit edilmiştir.
B12 düzeylerindeki anormal düşüşlerin tanısını koymak için daha hassas tarama seçenekleri vardır, ancak bunlar genellikle bilinen bir anemi veya kalp hastalığı ile ilgili semptomlar olmadıkça hastalara önerilmez. Eğer şüpheleriniz varsa ve ilk kan testinde değerler normal çıktıysa, yüksek homosistein seviyelerini kontrol eden sekonder testler yaptırmanız gerekebilir. B12 vitamini içeren besinler tüketen kişilerde genellikle kan B12 düzeyleri uzun vadede normal sınırlara ulaşabilir. Ancak çoğu durumda ilaç / iğne gibi takviyeler gerekebilir.
B12 Vitamini Hangi Besinlerde Var
B12 vitamini kaynakları daha çok hayvansal gıdalardan, özellikle yemle değil de çimle beslenen kümes hayvanlarından sağlanır. Bu organik etler en iyi B12 vitamini kaynaklarıdır. B12 vitamini, tahıllarda ve bazı bitkilerde bir dereceye kadar bulunabilir. Bununla birlikte, bunların çoğunun doğal hayvan kaynakları kadar emilebilir başka bir deyişle kullanılabilir olmadığı düşünülmektedir. Vegan kişilerin sağlıklarını korumak amacıyla ilaç takviyeleri almaları gerekir.
B12 vitamini, balık, et, kümes hayvanları, yumurta, süt ve süt ürünleri dahil olmak üzere hayvansal ürünlerde doğal olarak bulunur. B12 içeren besinler genel olarak bitkisel kaynaklı değildir, ancak bazı besleyici maya ürünleri B12 vitamini içerebilir. Takviyeli gıdaların formülleri farklı olabilir, bu nedenle içerdikleri ek besinleri belirlemek için ürün etiketlerini okumak son derece önemlidir.
B12 vitamininin en iyi kaynakların listeleyecek olursak;;
- Dana eti
- Kuzu eti
- Alabalık,
- Somon balığı
- Tavuk ve hindi eti ve Bir Çok kümes Hayvanının eti
- Ton balığı
- Mezgit gibi diğer deniz ürünleri
- Süt, ayran, yoğurt,
- Süzme peynir, kaşar peyniri, mozeralla peyniri diğer bir çok süt ve süt ürünleri bolca bulunur.
B12 İçeren Reçeteli İlaçlar
B12 vitamini kaynakları arasında besinlerin yanı sıra reçeteli ilaçlar da bulunur. Siyanokobalamin ve bazen hidroksokobalamin formunda bulunan B12 vitamini, genellikle intramüsküler enjeksiyonla reçeteli ilaç olarak bulunur. B12 ilaçları daha çok pernisiyöz anemi ve ciddi B12 eksikliğini tedavi etmek için kullanılır.
B12 içeren ilaçlar B12 vitamini enjeksiyonlarına alternatif olarak burun içinden uygulanan bir jel şeklinde de satılır. Bu formülasyon, klinik ortamlarda ayrıntılı olarak incelenmemesine rağmen, kan düzeylerini yükseltmede etkisi olduğu görülmüştür.
Tüm B12 Vitamini Takviyelerinin diyetisyen ve doktor kontrolünde alınması gerektiğini unutmayınız.
Bu konuda daha detaylı bilgi almak için lütfen aşağıdaki yorum bölümüne aklınıza takılanları yazınız!
Yorum yaptıktan sonra dilerseniz Beslenme Rehberim editörleri tarafından derlenmiş B1 vitamini (Tiamin) Nedir, Nerelerde Bulunur başlıklı yazımızı da okuyabilirsiniz.
