Toplumun geleceği sağlıklı bireyler ile süreklidir, sağlıklı bireylerin yetişebilmesi içinse sağlıklı bir gebelik süreci elzemdir. Buna bağlı olarak anne ve anne adaylarının sağlığının korunması ve geliştirilmesi yönünde bilinçlendirilmesi gereklidir.
Bu yazımızda hamilelikte kaçınılması gereken besinlerden bahsedeceğiz.
Konu İçeriği
Hamilelikte beslenmenin önemi
Çocukların sağlıklı doğması annelerinin dengeli ve yeterli beslenmesine bağlı olduğu artık sayısız araştırmalarla kanıtlanmıştır. Annenin gebelik yaşı, kilosu gebelik sayısı , son iki gebelik arasındaki süre, geçirilen enfeksiyonlar, kullanılan ilaçlar, annenin kronik hastalıkları ve daha birçok etmen bebeğin gelişimi üzerinde etkilidir. Hamilelik insan yaşamında beslenmemin en önemli olduğu dönemlerinden birisidir. Fazla beslenme kadar yetersiz beslenme de anne ve bebek sağlığına zarar verir. Sağlıklı beslenme ise anneye olduğu kadar bebeğin yaşam boyu sürdürülebilir sağlığına fayda sağlar.
Sağlıklı beslenmenin Anne ve Bebeğe Faydaları
Örneğin annenin hamilelik süresinde tükettiği omega-3 yağ asitleri bebeğin beyin gelişimine yeterli destek sağlayacaktır. Gebelik sırasında yetersiz beslenme bebeğin doğum ağırlığını olumsuz yönde etkilerken yeterli ve dengeli beslenme bebeğin sağlıklı doğum ağırlığında olmasını sağlamaktadır. Bebeğin yeme alışkanlıkları ve hatta kişiliği bile bu dönemde annenin beslenmesinden etkilenmektedir.Gebelikte yetersiz beslenen annelerin bebeklerinde daha az gülümseme ve daha fazla uyuklama araştırmalar sonucunda kanıtlanırken, gebelik süresince yeterli omega-3 alan annelerin bebeklerinin uykularının daha düzenli olduğu bulunan diğer faydalardandır.
Gelelim bu süreçte kaçınılması gereken yiyeceklere:
- Alkol: Hamilelik döneminde tüketilmesi kesinlikle önerilmemektedir. Bebeğin gelişimine olumsuz etkileri gibi alkol dolaylı vitamin ve mineral eksikliklerine de neden olmaktadır. Bebeğin zihinsel ve fiziksel gelişimini olumsuz etkilediği bilinmektedir. (Ayrıca Bknz: Hamilelikte Alkol Kullanımı Zararları | Fetal Alkol Sendromu)
- Çiğ ya da az pişmiş yumurta: Hamilelikte zararlı besinler arasında çiğ ve az pişmiş yumurta da vardır. Salmonella kaynaklı besin zehirlenmelerinin önüne geçmek için yumurtanın iyi pişmiş olmasına dikkat edilmelidir. Yine ev yapımı mayonez ve ıslak kek gibi içine çiğ yumurta katılan tariflere dikkat edilmelidir. (Ayrıca Bknz: Yumurtanın Saklanması ve Pişirme Yöntemleri)
- Çiğ süt ürünleri: Bu dönemde besin zehirlenmesinden kaçınmak için pastörize veya uht süt kullanımına özen gösterilmelidir. Pastörize edilmemiş süt kullanılacak ise öncelikle mutlaka kaynatılmalıdır. Bu çiğ sütlerden elde edilmiş peynir gibi süt ürünleri de tüketilmemelidir.
- Bazı yumuşak peynirler: Gebelikte tüketilmemesi gereken besinlerden biriside yumuşak peynirledir. Özellikle küfle olgunlaştırılan yumuşak peynirlerin hamilelik döneminde tüketilmesi önerilmemektedir. Çünkü yüksek nem oranı nedeniyle mikrobiyal gelişime daha açıktırlar. Hamilelik döneminde basit enfeksiyonlar bile ağır atlatıldığından önlem almak adına önerilmemektedir.
- Kafein: Yüksek miktardaki kafein plesantaya geçerek bebeğe ulaşmakta ve bebek metabolize edemediği için zarar vermekte hatta düşüğe neden olmaktadır. Bu nedenle hamilelik döneminde kafein miktarına dikkat edilmeli ve 200 mg’ın geçilmemesine dikkat edilmelidir. Aşırı çay ve kahve tüketimi hamilelikte mide yanmasına sebep olabilir.Kafein içeren yiyecek içecekler ve miktarları şöyledir;
1 kupa filtre kahve: 100 mg
1 fincan türk kahvesi: 20-25 mg
1 çay bardağı çay: 20 mg
1 kupa çay:50 mg
(Bknz:Çayın Kahvenin Faydaları, Zararları (Ne kadar Tüketmeliyiz))
- Bitkisel çaylar: Hamilelikte kullanımına dair yeterli kanıt olmadığından herhangi bir riskin önüne geçmek adına önerilmemektedir. (Bknz: Hamilelikte İçecek Seçimi (Ne içilir Ne İçilmez))
- İşlenmiş Etler: Salam, sosis , sucuk gibi et ürünleri bazı işlemlere tabi tutulduğundan mikrobiyal risk azalmıştır ancak tamamen ortadan kalkmamıştır. Özellikle pişirilmeden tüketilmesi durumunda bu risk açısından dikkatli olunmalıdır.
- Bazı balık türleri: Hamilelikte balık tüketiminde bir sakınca yoktur aksine yukarıda da belirttiğim gibi bebeğin beyin gelişimine oldukça katkı sağlar ancak bazı türlerden yüksek civa içeriği nedeniyle kaçınılması önerilmektedir. Bunlar köpek balığı, kılıç balığı, kral uskumru gibi derin sularda yaşayan balıklarıdır. Ayrıca ton balığının da miktara göre tüketilmesine (haftalık 170 gr) dikkat edilmelidir.
Özetleyecek olursak gebelik dönemi hayatın gerçek bir mucizesi bu yüzden bu dönemden keyif almalı ve sağlıklı besinlerle vücudumuzu ve bebeğimizi bu keyfe ortak etmeliyiz. Gebelikte kaçınılması gereken gıdaları evimizde bulundurmamaya özen göstermeliyiz.
