Keçi sütü anne sütüne benzeyen zengin bileşimi ile beslenme uzmanlarının üzerinde durduğu önemli bir besindir. Hem yetişkin hemde bebek beslenmesinde büyük önem taşıyan keçi sütünün bilinçli tüketilmesi çok önemlidir.
Konu İçeriği
Keçi sütünün Üretimi (Nasıl Üretilir)
Süt keçilerinin laktasyon süresi 6-10 ay arsında değişmektedir. Günde 1-3 defa sağım yapılmakla beraber günlük süt alımı ortalama 2-3 kilogramdır. Kültür ırklarının süt verimleri yıllık 1.000 litredir. Ancak özel olarak beslenen keçilerde bu miktar 1.500-2.000 litreye kadar çıkabilmektedir.
Keçiler, vücut ağırlıkları göz önünde tutulduğunda en fazla süt veren hayvanlardır. Bundan dolayıdır ki keçilere fakirlerin süt veren ineği de denmektedir. Keçiler bir laktasyon süresinde vücut ağırlıklarının yaklaşık 10 katı süt verirler. Verimin artması ise süt yağı miktarında ve protein oranında düşmelere neden olmaktadır.
Keçi sütü faydaları – Besin Değerleri
Keçi sütü proteinli bileşimleri göz önünde tutulduğunda yaklaşık %75’ i kazeinden oluştuğu için kazeinli sütler grubunda incelenir. Karoten miktarının az olması nedeniyle keçi sütü inek sütüne oranla daha beyazdır ve inek sütünden bu şekilde ayırt edilebilir.
Bu süt protein kompozisyonu açısından anne sütüne daha yakındır. İnek sütünde α-kazeinler daha fazla olduğu halde anne sütünde ve keçi sütünde β-kazein ana proteinlerdir. Protein oranının diğer sütlerden çok daha fazla olması keçi sütü faydaları nın sadece bir tanesidir.
Diğer sütlere oranla daha fazla esansiyel yağ asidi içerir aynı zamanda kısa ve orta zincirli yağ asitleri açısından zengindir. Bu durum keçi sütünün daha kolay sindirilmesinde etkilidir. Bu nedenle yeni doğanlarda ve midesi hassas bireylerde keçi sütü tüketimi önerilmektedir.
A vitamini açısından diğer sütlere göre 2-3 kat daha zengindir. Bunun nedeni ise keçilerin kış aylarında daha fazla yeşil yem tüketmeleri ve karotenin A vitaminine dönüştürülmesinde etkin rol oynayan tiroid bezlerinin keçilerde diğer süt hayvanlarına göre daha büyük olması ve daha aktif çalışmasıdır.
Bu besin aynı zamanda iyi bir fosfat kaynağıdır. Et ve balık yeme alışkanlığına sahip olmayan bireylerin keçi sütü tüketmeleri fosfat eksiliğinin giderilmesi için etkili bir yoldur. Keçilerde verem hastalığına rastlanmaz bu nedenle keçi sütü daha güvenli bir süttür ancak yine de çiğ olarak tüketilmemelidir.
Görüldüğü üzere keçi sütünün birçok faydası bulunmaktadır.
Keçi sütünün zararları
Keçi sütü zararları çok görülmemektedir ancak bu sütün bazı bileşenler açısından fakir olduğu da bilinmektedir. Özellikle B12 vitamini olmak üzere bazı vitaminler açısından ve mangan ve demir gibi bazı mineraller açısından fakir olması nedeniyle uzun süreli kullanımı sonucu kansızlık görülme riski bulunmaktadır.
Keçi sütü ve alerji ilişkisi
Öncelikle alerji ile laktoz intoleransı birbirine karıştırılmamalıdır. Keçi sütü ile inek sütünün protein yapısı birbirinden farklıdır. Bu nedenle inek sütüne alerjisi olan çocuklarda keçi sütüne karşı alerji görülmeyebilir. Ancak laktoz intoleransı süt şekerinin parçalanamaması durumudur. Laktoz inek sütünde bulunduğu gibi diğer tüm sütlerde de bulunur bu nedenle laktoz intoleransı olan bireylerin de keçi sütü tüketmesi de uygun değildir.
İnek sütü ile beslenmenin %7-8 oranında alerjiye yol açtığı bilinmektedir. Keçi sütü, inek sütünde bulunan ve alerjen etki gösteren protein açısından oldukça fakirdir. İnek sütü proteinlerine ve soya proteinlerine alerjisi olan bireylerin rahatça keçi sütü tüketebildikleri görülmüştür. Yine de bazı bireylerde alerjiye neden olabilmektedir. Bu nedenle keçi sütü zararlarından korunmak için denetimli olarak tüketilmelidir.
Keçi sütünden elde edilen başlıca ürünler
Ultra pastörize içme sütü | A ve D vitaminleri ile folik asit katkılı içme sütleridir. |
Düşük yağlı k. sütü | A ve D vitaminleri katkılıdır. %1 yağlıdır. |
Evapore k.sütü | Sütten suyun yarısı uzaklaştırılarak elde edilir. |
Keçi sütü tozu | Pastörize keçi sütünden elde edilir. D vitamini ile zenginleştirilir. |
Keçi sütü peyniri | Farklı ülkelerde değişik adlarla birçok peynir üretilmektedir. |
K. Sütü yoğurdu | Kefire benzemektedir. Yapıyı sıkılaştırmak için keçi sütü süttozu katılabilmektedir. |
K. Sütü dondurması | Farklı aromalarda çeşitleri mevcuttur. Özellikle maraş dondurması |
K.Sütü sütü tereyağı | |
K. Sütü mutfak ürünleri | Özellikle ABD’de birçok şekerleme ve pasta vb. ürünler bulunmaktadır. |
Bu konuda daha detaylı bilgi almak için lütfen aşağıdaki yorum bölümüne aklınıza takılanları yazınız!
Yorum yaptıktan sonra dilerseniz Beslenme Rehberim editörleri tarafından derlenmiş Çin Tuzu - Monosodyum Glutamat - MSG Nedir, Zararları başlıklı yazımızı da okuyabilirsiniz.
Kerem
Keçi sütü ne kadar da anne sütüne yakın olup besin değerleri yüksek olsa da çocukarın sürekli kullanımında ileride demir eksikliği gibi rahatsızlara yakalabileceğini unutmamak lazım
büşra
keçi sütü yada başka bir süt asla yenioğanlara önerilmez ancak istisna durumlarda(anne sütü yoksa ve ekonomik durum mamaya yetmiyorsa) sulandıralarak verilebilir.
songül
Ben küçükken annemin sütunu emmemişim. Maddi durum iyi olmadığı için bir keçi alıp sütunu icirmisler. Suan 26 yaşındayım ve ben de kansızlık hep var. Ilac kullansam da bir süre toparliyorum. Bırakınca aynı