• Login
No Result
View All Result
Sağlıklı Beslenme, Diyet Rehberi | Beslenmerehberim.net
  • Anasayfa
  • Beslenmeye Dair
    • Beslenme Genel
    • Özel Durumlarda Beslenme
    • Vitaminler
    • Mineraller
    • Besinler ve Sağlık
  • Anne – Çocuk Beslenmesi
    • Hamilelikte Beslenme
    • Bebeklerde ve Çocuklarda Beslenme
  • Diyet – Sağlıklı Zayıflama
  • Hastalıklarda Beslenme
  • Web Sitemiz
    • Beslenme Rehberim Ekibi
    • Sağlıklı Beslenme ve Diyet İndeksi
    • Gizlilik ve Şartlar
    • Hakkımızda
    • İletişim
  • Anasayfa
  • Beslenmeye Dair
    • Beslenme Genel
    • Özel Durumlarda Beslenme
    • Vitaminler
    • Mineraller
    • Besinler ve Sağlık
  • Anne – Çocuk Beslenmesi
    • Hamilelikte Beslenme
    • Bebeklerde ve Çocuklarda Beslenme
  • Diyet – Sağlıklı Zayıflama
  • Hastalıklarda Beslenme
  • Web Sitemiz
    • Beslenme Rehberim Ekibi
    • Sağlıklı Beslenme ve Diyet İndeksi
    • Gizlilik ve Şartlar
    • Hakkımızda
    • İletişim
No Result
View All Result
Sağlıklı Beslenme, Diyet Rehberi | Beslenmerehberim.net
No Result
View All Result
Home Hastalıklarda Beslenme
kolesterol ve kalp ritmi

Kolesterol Hastalarında Beslenme ve Diyet Tedavisi

Diyetisyen Kader Uçan by Diyetisyen Kader Uçan
9 Haziran 2016
in Hastalıklarda Beslenme
4
0
SHARES
145
VIEWS
Share on FacebookShare on Twitter

Kalp ve damar hastalıkları deyince şüphesiz ilk akla gelen hastalık yüksek kolesteroldür. Normalde vücudumuzda belirli seviyelerde bulunan bu lipitler, kalıtsal ve çevresel bir çok faktörden etkilenerek yüksek düzeylere çıkabilmekte, başta damar sertliği ve buna bağlı olarak kalp krizleri olmak üzere bir çok olumsuz duruma neden olabilmektedir.

Sağlıklı beslenme ilkeleri ile kolestrolden korunmak ve yüksek kolesterolü yenmek hiç zor değil. Bu yazımızda kolestrol hakkında kısaca bilgi verip beslenme ve diyet tedavisi üzerinde duracağız.

Konu İçeriği

  • 1 Kolesterol Nedir
  • 2 Kolesterol Çeşitleri
    • 2.1 Kolestererol değerleri
  • 3 Risk Faktörleri
  • 4 Kolesterol Belirtileri
  • 5 Hastalığın Kontrol ve Tedavisi
  • 6 Beslenme ve Diyet Tedavisi
    • 6.1 Besin Hazırlama ve Pişirmede Dikkat Edilecek Hususlar
    • 6.2 Ev Dışında Yemek Seçimi
    • 6.3 Uygun Meze ve Çerezler
    • 6.4 İçecek Seçimi
    • 6.5 Kolesterolü Yükselten Yiyecekler 
    • 6.6 Sonuç Olarak

Kolesterol Nedir

Kolestereol terimi sıklıkla kullanılsa da kolestrol nedir sorusu çoğu kişinin cevabını bilmediği önemli bir sorudur. Lipin grubundan biri olan kolesterol; Beyin, kalp, bağırsaklar ve karaciğer başta olmak üzere vücutta yaygın olarak bulunur. Kolesterol vücutta hormon( kortizon, cinsiyet hormonu) D vitamini ve safra asitleri üretir. Bu işlemler için kanda az miktarda kolesterol bulunması gereklidir.Eğer kanda yüksek miktarda kolesterol bulunursa kan damarlarında birikir, damarların sertleşmesine ve daralmasına(arterioskleroz) yol açar.

Kolesterolün bir kısmı diyetle alınır, bir kısmı da karaciğerde asetattan sentezlenir. Kolesterol, hücre zarı ve beynin myelin yapısına girer. Safra asitlerinin ve bazı hormonların öncüsüdür.  Kandaki kolesterol miktarının normal seviyelerde tutulması beden çalışması için gereklidir. Aşırı yükselmesi ise koroner kalp hastalıkları için risk faktörüdür.

ldl kötü kolesterol hdl iyi kolesterol

Kolesterol Çeşitleri

Yaygın anlamda kolesterol HDL(iyi) ve LDL (kötü) olmak üzere 2ye ayrılmaktadır. LDL(düşük dansteli lipoprotein), arter duvarının içine kolesterol taşıyan başlıca lipoproteindir. HDL(yüksek dansteli lipoprotein) ise intimadan kolesterolün geri çekilmesine veya serumdaki kolesterolün karaciğere taşınarak uzaklaştırılmasında görev alır. LDL kolesterolün yükselmesi aterosklerozu arttırırken HDL kolesterol ateroskleroza karşı koruyucudur. Bu nedenle halk arasında LDL kolesterol ‘’kötü’’  HDL kolesterol  ‘’ iyi’’  olarak bilinir.

Ergenlik çağına kadar çocuklarda HDL kolesterol açısından cinsiyet farklılığı görülmez. Ergenlikten sonra kadınların HDL kolesterol seviyeleri erkeklerden daha yüksektir.

HDL kolesterolü arttıran başlıca faktör egzersizdir. HDL kolesterolün düşüklüğüne neden olan faktörler ise: şişmanlık, hareketsizlik, sigara içimi, androjen hormonu, trigliseridlerin yüksekliği ve kalıtımdır.

Kolestererol değerleri

Eğer ki kan kolesterol değeriniz aşağıdaki rakamların üzerinde beslenme ve diyetinize dikkat etmeniz gerekmektedir.

Kolesterol > 200 mg/dl

LDL kolesterol > 130 mg/dl

HDL kolesterol< 35 mg/ dl

Normal değerlerin üzerinde olan kişiler mutlaka bir diyetisyenden beslenme konusunda yardım almalıdır.

Çocuklarda LDL kolesterol düzeyinin 110 mg/dl ve altında tutulması istenir. Değerin 130 mg/dl üzerine çıkması ise risk sayılır. Çocukluk çağında LDL kolesterolün yüksek olması yetişkin yaşta hiperlipidemi gelişeceğinin işaretidir. Bu nedenle koruyucu önlemlere çocukluk çağında başlamak gerekir.

kolesterol damar içi birikme

Risk Faktörleri

Değişebilir ve değişmeyen risk faktörleri olmak üzere iki çeşittir.

Değişebilen risk faktörleri ;

  • Cinsiyet:

Erkeklerde risk  fazladır. Ayrıca menopoz sonrasında kadınlarda LDL kolesterol seviyesi daha yüksektir.

  • Yaş:

Yaş ilerledikçe risk artar. 45 yaş üstü erkekler ve 55 yaş üstü kadınlarda kolesterol riski fazladır.

  • Genetik:

Aile geçmişinde yüksek kolesterol olan bireylerde risk fazladır.

Değişebilen risk faktörleri;

  • Diyet:

Tüketilen besinlerde doymuş yağ miktarı artarsa toplam kolesterol ve LDL kolesterol seviyesi artar.

  • Kilo:

Fazla kilo LDLkolesterol seviyesinin artmasına ve HDL kolesterol seviyesinin düşmesine neden olur.

  • Fiziksel aktivite:

Fiziksel aktiviteyi arttırmak LDL seviyesinin düşmesine ve HDL seviyesinin yükselmesine neden olur. Aynı zamanda kilo vermeye de yardımcıdır.

LDL kolesterol risk faktörleri:

  • Sigara içmek
  • Hipertansiyon(kan basıncının >140/90 mm Hg)
  • Düşük HDL kolesterol düzeyi ( <40 mg/dl)
  • Aile hikayesi
  • Yaş ( erkeklerde >45, kadınlarda >55)
TOTAL KOLESTEROL DÜZEYİ
Normal değer <200 mg/dl
Sınırda yüksek 200-239 mg/dl
Yüksek >240 mg/dl
LDL KOLESTEROL DÜZEYİ
Optimal <100 mg/dl
Normal değer 100-129 mg/dl
Sınırda-yüksek 130-159 mg/dl
Yüksek 160-189 mg/dl
Aşırı yüksek >190 mg/dl
HDL KOLESTEROL DÜZEYİ
Düşük <40 mg/dl
Kabul edilebilir 40-59 mg/dl
Yüksek >60 mg/dl
TRİGLİSERİD DÜZEYİ
Normal değer <150 mg/dl
Sınırda-yüksek 150-199 mg/dl
Yüksek 200-499 mg/dl
Çok yüksek >500 mg/dl

Kolesterol Belirtileri

Kolestrol başlangıçta belirti göstermeyen ve sinsi şekilde ilerleyen bir hastalıktır. Rutin kontroller veya kalp rahatsızlıkarı için yapılan muayene ve tetkiklerde ortaya çıkmaktadır. Kan kolesterol düzeyinin artması sonucunda aterosklreroz (Damar Sertliği) sıklıkla görülmektedir. Damarlarda görülen bu plak birikimine bağlı olarak belirli periyotlarla, değişken uzunluklarda ve şiddetlerde göğüs ağrıları kolesterol belirtilerine örnek olarak gösterilebilir. Belirtilerden bir tanesi de aralıklarla rahatsız veren bacak ağrılarıdır. Bu ağrılar da yine damarda plak ve kolestrollerin birikmesi ile oluşmaktadır.

Bazı kişilerde kolestrolün aşırı yükselmesi cildin çeşitli bölgelerinde ve genellikle göz çevrelerinde sarı lekeler şeklinde de kendini gösterebilmektedir.

Hastalığın Kontrol ve Tedavisi

Toplam kolesterol; VLDL, LDL, HDL dahil kanda kolesterol yüklü tüm moleküller içinde taşınan kolesterol miktarıdır. Toplam kolesterolün HDL kolesterole oranı ne kadar düşükse  koroner kalp hastalığı riski o kadar azdır.  Bu oranın 3-4 olması düşük, 5 ve üzerinde olması yüksek riski gösterir. LDL kolesterol seviyesi yüksek riskli bireyler için 100 mg/dl altında tutulması gereklidir.  Diyet, egzersiz, ve gerektiğinde uygun ilaç kullanılarak LDL seviyesi uygun seviyeye düşürülür.  Yüksek trigliserid koroner kalp hastalığı riskini önemli ölçüde arttırır.

Hastalıktan korunmak için trigliserid düzeyinin 150 mg/dl altına indirilmesi gerekir. Trigliserid düzeyini arttıran başlıca risk faktörleri; aşırı alkol alımı, karaciğer hastalığı, hipotroidizm ve diyabettir. Yüksek karbonhidratlı besinlerle beslenenlerde de trigliserid düzeyi yüksek olabilir.

kolesterol beslenme ilişkisi

Beslenme ve Diyet Tedavisi

Günlük alınan enerjinin doymuş yağdan gelen oranının %7 ye çekilmesi, günlük kolesterol alımının 200 mg ve altında tutulması, diyette çözünür posanın arttırılması ve günde 25 g kuru baklagil alımı LDL kolesterolde düşüş sağlamaktadır. Çözünür posanın en iyi kaynakları yulaf, kuru baklagiller, sebze ve meyvelerdir.  Ayrıca yoğurt çözünür posa ile birlikte alındığında kolesterolün düşürülmesine yardımcı olur.

Diyette kuzu etinden yapılan kebap yerine derisiz beyaz piliç veya hindi etinden veya ızgara(buğulama) balık yenmelidir. Yağlı süt-yoğurt yerine yağsız(ekstra light) tercih edilmelidir. Özellikle posa miktarı arttırılmalıdır. Bu nedenle beyaz ekmek yerine esmer ekmek, pirinç ve makarna yerine bulgur tercih edilmelidir. Bir öğünde et, tavuk, balık yemeklerinden yenirse ikinci öğünde kuru baklagil yemeklerinden seçmek uygun olur.  Ayrıca dolma ve sarmalarda kıyma yerine haşlanmış mercimek kullanılabilir.

Besin Hazırlama ve Pişirmede Dikkat Edilecek Hususlar

Yemeklerde ve salatalarda zeytinyağı, kanola yağı veya bitkisel sıvı yağ kullanılır. En iyisi yemeğe birini salataya birini kullanmaktır. Yemek yaparken yağda kızartma yönteminden sakınılmalıdır. Et ve tavuktan yapılan kebaplar ve köfteler yağda kızartılmamalıdır. En iyi yöntem fırında veya ocak üzerinde kapalı olarak nemli ısıda pişirmedir. Izgara yöntemi de kullanılabilir. Izgara yaparken etle ateş arasında en az 15cm aralık bırakılarak etin yanmadan pişirilmesi sağlanmalıdır. Hamsi, istavrit gibi küçük balıklar buğulama yöntemiyle pişirilir. Yemek yaparken bol soğan, sarımsak ve yeşilliklerden( maydanoz, nane, yeşil soğan vb.) yararlanılır.

Ev Dışında Yemek Seçimi

Birçok kişi en az bir öğününü ev dışında yer. Ev dışında diyete uygun seçimler aşağıda verilmiştir.

  • Piliç şiş
  • Tavuk veya hindi biftek
  • Balık ızgara, balık buğulama, fırında balık, kağıtta balık
  • Barbunya pilaki
  • Mercimek pilaki
  • Fasulye piyaz
  • Mercimek piyaz
  • Her türlü zeytinyağlı sarma, dolma ve sebze yemekleri
  • Her türlü meyve, kavun-karpuz
  • Bulgur pilavı
  • Esmer ekmek
  • Fırında sıvı yağ ve yağsız sütle pişirilmiş sebzeli börekler(ıspanaklı, kabaklı, lahanalı, pırasalı)
  • Az yağlı peynirli, sebzeli, mantarlı pide ve gözlemeler
  • Sebze çorbaları
  • Rus salatası dışındaki tüm salatalar.

Uygun Meze ve Çerezler

  • Yoğurtlu salatalık ezme
  • Humus
  • Yoğurtlu karnabahar ezme
  • Patlıcan salatası
  • Yoğurtlu havuç ezme
  • Kısır
  • Mercimekli köfte
  • Çerkez tavuğu
  • Her türlü söğüş sebze
  • Yağı az beyaz peynir
  • Leblebi, fındık, fıstık
  • Eğer kilo problemi varsa fındık, fıstık yerine leblebi tercih edilmelidir.

İçecek Seçimi

  • Şekersiz çay
  • Şekersiz kahve
  • Su
  • Maden suyu
  • Domates suyu
  • Taze sıkılmış meyve suları
  • Bitki çayları(ıhlamur, kuşburnu, adaçayı, nane, kekik vb)
  • Alkollü içecekler sınırlı alınır. Alınabilecek günlük miktarlar: bira 350 cc, şarap 150 cc, rakı cin viski 50 cc.
  • kolesterolü yükselten yiyecekler nelerdir

Kolesterolü Yükselten Yiyecekler 

  • Sakatatlat; karaciğer, yürek, böbrek, işkembe, kokoreç, paça, kelle, dalak, beyin vb.
  • Yağlı besinler; kaymak, krema, mayonez, pasta, soslar, tahin helvası, çikolata, sucuk, salam, sosis, pastırma, yağlı peynirler, çok yağlı etler.
  • Katı yağlar; margarin, tereyağı, kuyruk ve iç yağı.
  • Yağlı etler, kabuklu deniz hayvanları, karides, istiridye, kalamar, sardalya balığı.
  • İçecekler; kola vb, alkollü içecekler, hazır meyve suları.
  • Kızartmalar; yağda kızartılan her türlü besin.
  • Önerilenden fazla enerjili besinler, yağlı hamur işleri vb.

Sonuç Olarak

  • En az 2-4 porsiyon pişmiş sebze çiğ sebze ve meyve serbest olarak tüketilebilir.
  • Ekmek, kepekli ya da tam tahıllı olmalıdır.
  • Kabuklu yenen meyveler soyulmamalıdır.
  • Haftada en az 2-3 kez kuru baklagil yemeği (kuru fasulye, nohut, mercimek vb) tüketilmelidir.
  • Haftada birkaç kez kibrit kutusu kadar beyaz peynir ya da 1 köfte kadar et yerine 1 tam yumurta( haşlama ya da yağsız tavada) yenebilir.
  • Yumurtanın beyazı kolesterol içermediği için haftada 2-3 kez tüketilebilir.
  • Yemekler haşlama, ızgara, buğulama ve fırında pişirilmelidir.
  • Günlük öğün sayısı 4-6 olmalıdır.
Previous Post

Gebelikte kalsiyum eksikliği ( Hamilelikte Kalsiyumun Önemi)

Next Post

Sezaryen Sonrası Beslenme Nasıl Olmalıdır?

Diyetisyen Kader Uçan

Diyetisyen Kader Uçan

Diyetisyen Kader Uçan Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik bölümü mezunudur. İlgi Alanları : Anne ve çocuk beslenmesi, sporcu beslenmesi, yaşlılık ve beslenme, kalp hastalıklarında beslenme, hipertansiyon ve beslenme, diyabet ve beslenme, sindirim sistemi hastalıklarında beslenme

Related Posts

glikojen depo hastalıkları ve beslenme
Hastalıklarda Beslenme

Glikojen Depo Hastalıklarında Beslenme ve Diyet Tedavisi

3 Şubat 2019
kaşeksi diyet tedavisi
Hastalıklarda Beslenme

Kaşeksi’de Beslenme ve Diyet Tedavisi

7 Ocak 2019
gastrik ülser, mide ülseri
Hastalıklarda Beslenme

Ülserde Sağlıklı Beslenme ve Diyet Tedavisi Hakkında Bilgiler

24 Aralık 2018
osteomalazi beslenme
Hastalıklarda Beslenme

Osteomalazi: Kemik Yumuşamasında Beslenme ve Önerilen Besinler

19 Aralık 2018
akut pankreatitte beslenme ve diyet tedavisi
Hastalıklarda Beslenme

Akut Pankreatit: Beslenme ve Diyet Tedavisi Nasıl Olmalıdır?

16 Aralık 2018
hipertansiyon ve hipotansiyonda beslenme önerileri diyetisyen
Hastalıklarda Beslenme

Hipertansiyon ve Hipotansiyonda Beslenme için Diyetisyen Önerileri

10 Aralık 2018
Next Post
sezaryen sonrası beslenme nasıl olmalıdır

Sezaryen Sonrası Beslenme Nasıl Olmalıdır?

Comments 4

  1. Özhan Bigay says:
    5 sene ago

    Verdiğiniz bilgiler için çok teşekkürler,benim ayrıca sorum olacak..hiper kolesterolüm var tahin zararlımıdır,doymamış yağlar nelerde bulunur..şimdiden teşekkürler

    Cevapla
    • zehra says:
      3 sene ago

      bitkisel yağlara(ayçiçek yağı, zeytinyağı vb.) doymamış yağlar denir. Hayvansal yağlara(kuyruk yağı vb.) doymuş yağlar denir.

      Cevapla
  2. Nejat YANMAZ says:
    4 sene ago

    Merhaba
    Kandaki yağ oranı normalde 150 olması gerekirken bende 1315 çıktı ilaç kullanmaya başladım LIPANTHYL) nelere dikkat etmem lazım nasıl bir diyet uygulamalıyım? Şimdiden teşekkürler..

    Cevapla
  3. NEŞE ERDOĞAN says:
    3 sene ago

    Merhaba,öncelikle verdiğiniz bilgiler için çok teşekkür ediyorum.
    benim 16 yaşında kızım var yalaşık 2 yıl önce yükssek kolestrol çıktı,genetik olduğu söyleniyor,yediğimiz yemekler genelde sizin tavsiyeleriniz şekilde,sadece tereyağını çok kullanıyorum,acaba başka ne yapmalıyım.tavsiyelerinizi rica ediyorum.
    kolestrol:325
    ldl kolestrol:229

    Cevapla

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Arama

No Result
View All Result

Hesaplama Araçları

  • İdeal Kilo Hesaplama
  • Vücut Kitle indeksi Hesaplama (Boy kilo endeksi-BKI-VKI)
  • Harcanan Kalori Hesaplama
  • Metabolizma Hızı Hesaplama (Bazal metabolizma)
  • Persentil Hesaplama (Bebek 0-3 yaş)
  • Bebek Baş Çevresi (Persentil)
  • Bel Kalça Oranı Hesaplama (İdeal Ölçüler)

Son Yorumlar

  • Palm Yağının Olası Zararları ve Yapılan Araştırmalar için misafir
  • Enteral ve Parenteral Beslenme Nedir? için beyza
  • Siroz Hastalarında Beslenme ve Diyet Üzerine Tüm Detaylar için Güneş
  • Biyoelektrik İmpedans Analizi : Vücut Yağ ve Kas Oranını Ölçümü için Berna
  • Doğal Tatlandırıcılar Hakkında Detaylı Bilgiler için bilge

Hakkımızda

2016 yılı şubat ayında yayın hayatına başlayan beslenmerehberim.net, sizlere sağlıklı beslenme, diyet ve zayıflama konularında en doğru ve en güncel bilgileri verebilmeyi amaç edinmiştir. Tamamı diyetisyen ve stajyer diyetisyenlerden oluşan profesyonel yazar kadromuz ile sizlere hizmet vermekteyiz.

Sitemizde bulunan her türlü yazı ve materyal bilgilendirme amaçlı olup tedavi niteliği taşımamaktadır. Tanı ve tedavi için doktorunuza ve diyetisyeninize danışmanız gerekmektedir.

Facebook Twitter

Sağlıklı Beslenme, Diyet Rehberi | Beslenmerehberim.net Copyright © 2021.

No Result
View All Result
  • Bebeklerde Baş Çevresi (Persentil)
  • Bel Kalça Oranı Hesaplama (İdeal Ölçüler)
  • Beslenme Rehberim Ekibi
  • Gizlilik ve Şartlar
  • Hakkımızda
  • Harcanan Kalori Hesaplama
  • İdeal Kilo Hesaplama
  • İletişim
  • Metabolizma Hızı Hesaplama (Bazal metabolizma)
  • Persentil Hesaplama (Bebek 0-3 yaş)
  • Sağlıklı Beslenme Rehberi
    • Türkiye de Sağlıklı Beslenme
  • Sağlıklı Beslenme ve Diyet İndeksi
  • Vücut Kitle indeksi Hesaplama (Boy kilo endeksi-BKI-VKI)

Sağlıklı Beslenme, Diyet Rehberi | Beslenmerehberim.net Copyright © 2021.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In