Adından da anlaşılacağı gibi Mind diyeti, sağlıklı bir zihni teşvik etmek ve Alzheimer hastalığı riskini azaltmak için tasarlanmış bir beslenme modelidir. Birçok uzmanın dünyadaki en sağlıklı diyetler olarak kabul ettiği Akdeniz diyeti ve DASH diyetlerinin bir karışımı şeklindedir.
Akdeniz diyeti sağlıksız yağları ve kırmızı etleri sınırlarken mümkün olduğunca doğal olan yiyecekleri tüketmeye odaklanmaktadır. DASH diyeti, adından da anlaşılacağı gibi, hipertansiyonu hafifletmeye yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Her iki diyetin de hipertansiyon, kalp krizi ve felç gibi kardiyovasküler riskini azalttığı bulunmuştur. Bu yazımızda Mind Diyetinin içeriği, uygulanabilirliği ve bilimselliği konusunda bilgiler vereceğiz.
Konu İçeriği
Mind Diyetinin Temelleri
Bu beslenme modelinde sert, katı kurallar yoktur sadece genel itibariyle tüketilmesi gereken ve tüketilmemesi gereken gıdalar vardır.
Mind diyetinde tüketilmesi gereken belli başlı gıdalar ıspanak, lahana ve marul gibi yeşil yapraklı sebzeler; nişasta içermeyen sebzeler; çilek, yaban mersini, ahududu ve böğürtlen gibi meyveler; yulaf ezmesi, kinoa ve kahverengi pirinç gibi kepekli tahıllar; somon, ton balığı ve sardalya gibi deniz ürünleri; fındık, zeytinyağı, şarap, fasulye ve kümes hayvanlarıdır. Mind diyetinde başka yiyecekler de yiyilebilir ama bunlara bağlı kalmak en iyisidir.
Mind diyet kuralları, aşağıdaki gıdaları sınırlandırmanızı önerir. Bu gıdalar tereyağı ve margarin; kırmızı et, kızarmış yiyecekler, peynir, hamur işleri ve tatlılardır. Bu yiyeceklerin önerilmemesinin nedeni, doymuş yağ ve trans yağ içermeleridir. Mind diyetinde bu besinler tamamen diyetten elimine edilmez ancak tüketimi oldukça sınırlı tutulur. Sınırlama işleminin kişiye özel olmaması ise bilimselliğinin ve uygulanabilirliğinin sorgulanmasına neden olmaktadır.
Mind Diyetinin Yararları
Araştırmacıların Mind diyetini oluşturmaktaki temel amacı Alzheimer hastalığı riskini azaltmaktı. Yapılan araştırmalara göre 65 yaşından büyük insanların yarısından fazlasında Alzheimer hastalığı da dahil olmak üzere pek çok mentalık hastalık olduğu bilinmektedir. Rush Üniversitesi Tıp Merkezi’nin son 10 yılda yaptığı çalışmalarda, Mind diyetine katılan kişilerdeki Alzheimer riskinin yüzde 53 oranında düştüğü tespit edilmiştir. Ancak bu kısıtlı bir çalışmaya bakarak tam olarak işe yaradığını söylemek mümkün değil.
Başka bir çalışmada, DASH ve Akdeniz diyetleri ile Mind diyeti ayrı ayrı karşılaştırıldı. Diğer iki diyetle elde edilen sonuçlar, tek başına Mind diyetinin sonuçlarına benzerdi. Rush Üniversitesi Tıp Merkezi’ne göre, DASH diyetine bağlı kalan hastalarda Alzheimer riski yüzde 39, Akdeniz diyetini takip edenlerde ise yüzde 54 azaldı.
Çeşitli çalışmalarda, Akdeniz diyeti ve DASH diyetinin diğer alanlarda da yararları olduğu bulunmuştur. Örneğin, DASH diyetini inceleyen bir çalışmada insanların üç aylık bir süre boyunca kan şekeri seviyelerinde bir düşüş gözlemlenmiştir. Araştırmacılar bu çalışmadaki düşüşün, daha fazla probiyotik tüketimi nedeniyle olduğunu düşünmüşlerdir. DASH diyeti, sadece iki haftada kan basıncını azaltmaya yardımcı olabilir. Nisan 2010’da yayınlanan bir başka çalışmada, Akdeniz diyetinin hastaların kilo vermesine, kolesterol, trigliserit ve kan basıncını düşürmesine yardımcı olduğu bulunmuştur. Mind diyeti, DASH ve Akdeniz diyetinin bir karışımı olduğundan benzer olumlu etkiler gösterebileceği düşünülmektedir.
İlginizi Çekebilir: Akdeniz Diyeti ve Mutfağına Diyetisyen Bakışı
Mind Diyeti ve Alzheimer
Olaya en basit açıdan bakılırsa daha fazla sebze ve daha az hamur işi yemek son derece sağlıklıdır. Bu beslenme biçiminde kognitif bozukluğun önlenmesine yardımcı olmak için ihtiyaç duyulan vitaminleri içeren gıdalarda bolca bulunur. Ayrı ayrı, hem C hem de E vitamini, beyni serbest radikal hasarından koruyan antioksidanlardır. Bu vitaminlerin birlikte tüketilmesi güçlü bir sinerjik etki oluşturur. E vitamini ile C vitamininin birlikte tüketilmesi hafıza kaybını önler, Alzheimer ve bunama riskini ciddi oranında azaltır.
Diyeti geliştiren bilim adamları, antioksidan ve anti-inflamatuar etkileri olan gıdaları içeren mind diyetinin oksidatif stres ve inflamasyonu azalttığını keşfetmişlerdir. Oksidatif stres, vücutta serbest radikaller denilen zararlı moleküllerin önemli miktarlarda oluştuğunda meydana gelir. Bu, hücrelere zarar verebilir. Özellikle beyin, bu tür hasarlara karşı oldukça duyarlıdır.
Enflamasyon, vücudun yaralanma ve enfeksiyonla savaşma şeklidir ve eğer kontrol edilmezse, kronik hastalıklara yol açabilir. Oksidatif stres ve inflamasyon beyine zarar verebilir. Araştırmacılar son yıllarda bunama üzerine yaptıkları araştırmalarda bu gerçeğe odaklanmışlardır. Çilekteki antioksidanlar, zeytinyağındaki E vitamini, yeşil yapraklı sebzeler ve fındık bu etkiye sahip besinlerdir. Omega-3 yağ asitleri de beyindeki iltihabı azaltmaya yardımcı olur.
Mind diyeti beyin hücreleri arasındaki iletişimi bozan beta-amiloid proteinlerini azaltır. Beta-amiloid proteinleri, vücutta doğal olarak bulunan protein parçalarıdır. Beyinde çok fazla birikmeleri beyin hücrelerinin ölümüne yol açabilir. Araştırmacılar bunun Alzheimer hastalığına yol açabileceğine inanmaktadır. Mind diyetinde tüketilen gıdaların içerdiği antioksidanlar, beyindeki beta-amiloid plaklarının oluşumunu azaltır.
Mind Diyeti Kilo Verdirir Mi?
Mind diyeti kendi başına bir zayıflama diyeti değildir. Ancak bu diyet ile beraber kilo vermek isteyenlerin öncelikle porsiyon boyutlarını küçültmeleri gerekmektedir. Meyve ve sebze ağırlıklı olan bu diyeti uygularken bol sıvı alınmasına dikkat edilmelidir. Bu sayede kabızlık gibi yan etkilerin oluşması önlenebilir. Porsiyon kontrolü yapıldığında bu diyet ile kişilerin kilo vermesi mümkündür. Ancak kilo vermek için mutlaka bir diyetisyen kontrolünde hareket edilmesi gerektiğini unutmayın!
Mind diyeti sadece yaşlılar için değil, daha iyi düşünme, odaklanma ve üretkenlik isteyen herkes için faydalıdır. Ancak etkilerini kanıtlaması için hala belli bir süreye ihtiyaç vardır.
