Diyabeti olan kişilerin çok fazla şeker tüketmeleri, kanlarındaki glikoz seviyelerinin artmasına neden olur. Tatlandırıcılarda tat olarak şekere benzediği için diyabet hastaları sıklıkla “tatlandırıcılar kan şekerini yükseltir mi?” sorusunu sorarlar.
Şeker ikamesi olarak da adlandırılan yapay tatlandırıcılar, kalori olmadan şekerin verdiği tatlı tadı verirler. Yapay tatlandırıcılar, şekerden çok daha tatlıdırlar, bu nedenle aynı lezzeti elde etmek için az miktarda tatlandırıcı yeterlidir. İşte bu yüzden suni tatlandırıcılarla yapılan yiyecekler, şekerle yapılanlardan daha az kaloriye sahip olabilir. Şeker hastalığında tatlandırıcı kullanımı ile ilgili olarak şeker yerine geçen tatlandırıcıların kan şekeri seviyesini etkilemediği söylenmektedir. Bununla birlikte, yapay tatlandırıcılarla yapılan yiyecekler kan şekerini yükseltebilir.
Konu İçeriği
Diyabetikler için En Sağlıklı Tatlandırıcı Hangisi?
Aşağıda listelediğimiz doğal ve suni tatlandırıcıların hiçbiri kan şekerini ham haliyle etkilemez. Aspartam haricinde, tatlandırıcıların hiçbiri vücut tarafından parçalanamaz, bu yüzden kan şekerini etkilemezler. Bunun yerine, vücuttan sindirilmeden geçerler, böylece ekstra kalori alımını önlerler.
Doğal Tatlandırıcılar
Stevia diyabetli insanlar için en iyi tatlandırıcılardan bir tanesidir ve kan şekeri düzeylerini yükseltmez. Stevia doğal tatlandırıcı grubundadır. Bitki türlerinin yapraklarından elde edilen bir ekstrakt olan Stevia rebaudiana ezcanelerde ve aktarlarda toz şeklinde ya da aromalı damla olarak satılır. Monk meyvesi, şeker hastaları için iyi bir seçimdir çünkü kan şekerini etkilemeyecek doğal bir tatlandırıcıdır.
Genellikle diyetlerde kullanılan tatlandırıcılar, şekersiz olarak etiketlenen şeker alkolleridir. Şeker alkolleri şekerden daha az kaloriye sahiptir, diş çürümesine neden olmaz ve kan şekerini ani bir şekilde artırmaz.
En yaygın şeker alkolleri Maltitol, Sorbitol, Xylitol, Erythritol ve Isomalt’dır. Kan şekerini normal şekerden daha az etkilerler. Şeker alkolleri laksatif olarak çalıştıkları için şişkinlik ve gaz sorununa neden olabilirler.
Tatlandırıcılar Kan Şekerini Yükseltir Mi?
Yapay tatlandırıcılar, kısa vadede kan şekeri seviyesini yükseltmez. Örneğin bir kutu diyet kola kan şekerinin yükselmesine neden olmaz. Ancak, 2014 yılında İsrailli bilim adamlarının yapay tatlandırıcılar ile yaptıkları deneylerde, 11 hafta boyunca gözlemlenen farelerde yapay tatlandırıcıların kan şekeri düzeylerinin artmasına neden olan bağırsak bakterilerinde negatif değişiklikler yaptığı gözlemlendi. Bu farelerdeki bakterileri mikropsuz farelere implant ettiklerinde, kan şekeri seviyelerinde de artışlar oldu.
İlginç bir şekilde, bilim adamları, bağırsak bakterilerini normale döndürerek kan şekeri düzeylerindeki artışı tersine çevirebildiler. Ancak, bu sonuçlar insanlarda test edilmemiştir.
İnsanlarda aspartam ile bağırsak bakterisine dönüşen bir bağlantı olduğunu öne süren sadece bir gözlemsel çalışma vardır. Yapay tatlandırıcıların insanlarda uzun süreli etkileri bu nedenle bilinmemektedir. Tatlandırıcıların, bağırsak bakterilerini olumsuz yönde etkileyerek kan şekeri seviyelerini yükseltebildiği teorik olarak mümkündür, ancak test edilmemiştir. Şuan için tatlandırıcıların önerilen dozlarda kullanımının doğrudan veye dolaylı olarak kan şekerini etkilemeyeceği düşünülmektedir. Bu durum tatlandırıcıların faydalarından bir tanesi olarak gösterilmektedir.
Diyabette Tatlandırıcı Kullanımının Zararı Var mı?
Tatlandırıcılar kan şekerini yükseltir mi sorusu, diyabetli hastaların ikilemde kaldığı konulardan bir tanesidir. Karbonhidrat içeren gıdalar yendiği zaman kan şekeri seviyeleri artar. Patates, ekmek, makarna, kek ve tatlılar karbonhidratlı olan bazı yiyeceklerdir. Sindirildiği zaman, karbonhidratlar glizkoza ayrılır ve kan şekeri seviyelerinde bir artışa yol açarlar. Kan şekeri seviyesi yükseldiğinde vücut insülin salgılar. İnsülin, anahtar gibi davranan bir hormondur. Kan şekerinin kanı terk etmesine ve enerji için kullanılmak veya yağ olarak depolanmak üzere hücrelere gitmesini sağlar.
Kan şekeri seviyesi çok düşerse, karaciğerleri stabilize etmek için depolanmış şeker serbest bırakılır. Bu durum özellikle uzun süre aç kalındığında meydana gelir. Şeker hastalığında tatlandırıcı kullanımı bağırsak bakterilerinin dengesini değiştirir. Bu, hücreleri, ürettiği insüline dirençli hale getirerek hem kan şekerinin hem de insülin seviyelerinin uzun vadede az da olsa artışına neden olabilir. Ancak yukarıda da belirttiğimiz gibi bu bilgi henüz otoritelerce kabul edilmemiştir. Farklı bir rahatsızlık yoksa diyabet hastaları önerilen dozalara sadık kalarak tatlandırıcı kullanabilir.
Bu konuda daha detaylı bilgi almak için lütfen aşağıdaki yorum bölümüne aklınıza takılanları yazınız!
Yorum yaptıktan sonra dilerseniz Beslenme Rehberim editörleri tarafından derlenmiş Böbrek Taşında Beslenme ve Diyet Tedavisi başlıklı yazımızı da okuyabilirsiniz.
