Kanda bulunan tiroid hormonunun fazla miktarda olmasına tirotoksikoz adı verilir. Tirotoksikoz değişik birçok nedenle oluşan bir sendromdur. Tirotoksikoza sebep olan nedenlerin büyük çoğunluğu tiroid bezinin aşırı hormon üretmesi sonucu oluşmaktadır. Yani hipertiroidiye bağlıdır. Bu yazımızda hipertiroidi Beslenme ve Diyet Tedavisi hakkında bilgiler vereceğiz.
Konu İçeriği
Hipertirodiyi Tanıyalım
Günlük yaşantımızda her türlü tiroid hormon fazlalığı için hipertiroidi ifadesi kullanılsa da aslında bu tanım tiroid bezinden fazla hormon üretimi olan durumları ifade eder. Hiprtroidiye zehirli guatrda (toksik guatr) denir. Hipertiroidi tanısında temel testler T3, T4 ve TSH ölçümüdür. Baskılı TSH; yüksek T3 ve yüksek T4 düzeyleri hipertroidi tanısıdır. Hipertroidinin en çok görülme sebebi Graves hastalığı olarak bilinir. Graves hastalığına bağlı hipertiroidi tedavisinde antitiroid ilaçlar, radyoaktif iyot ve cerrahi tedavi seçenekleri söz konusudur.
Graves hastalığı dışında kontrolsüzce alınan tiroid hormonu, birtakım iltihabi tiroid hastalıkları, fazlaca iyot tüketimi, doğum sonrası tiroid gibi farklı durumlar da hipertiroidi hastalığının sebepleri arasında gösterilir. Hipertiroidi belirtileri olarak aşırı sinirlilik, çarpıntı, hızla zayıflama, ellerde titreme, güçsüz kaslar, vücut sıcaklığında artış, aşırı terleme, saç dökülmesi, nemli cilt, kolay kırılan tırnaklar, bağırsak hareketlerine hızlılık, adet düzensizliği gibi rahatsız edeci şikayetler gösterilebilir.
Hipertiroidi Beslenme ilişkisi
Hipertiroidi hastalarında asıl sorun troid hormonunun aşırı üretimidir ve troid hormonunun ana maddesi de iyottur. Bu yüzden hipertroidi tanısı konulan hastalarda yapılacak ilk şey iyot tüketiminde kısıtlamaya gitmektir. Bu nedenle üzerinde iyotsuz yazan tuzlar tüketilmeli eğer alacağınız tuzun üzerinde iyotlu veya iyotsuz olduğuna dair bir bilgi yoksa alınmamalıdır.
Hipertiroidi Beslenmeilişkisinde temel husus metabolizma hızıdır. Hipertiroidi olan kişilerde metabolizma hızlı çalıştığından genelde kişiler zayıf kalırlar ve bağışıklık sistemleri de zayıflar. Bu nedenle özellikle antioksidan içeriği yüksek olan bağışıklık sistemini güçlendirecek; A, C ve E vitamini içeren sebze ve meyveleri tüketmeleri tavsiye edilir.
Bununla beraber hipertiroidi tedavisi sırasında kullanılan ilaçların hastanın kilo almasına neden olabilme durumlarıda söz konusu olabilir. Hipertiroidi hastalarında beslenme ve diyet tedavisinde Böyle bir durumda karbonhidrat tüketimine dikkat etmeliyiz. Basit şekerlerden uzak durup günlük karbonhidrat ihtiyacımızı kompleks şekerlerden karşılamalıyız. Hipertiroidi hastaları nasıl beslenmeli sorusunun en temel cevabı Karbonhidrat, protein ve yağdan dengeli bir diyet uygulamaktan geçmektedir.
Beslenme ve Diyet Tedavisi
- Hipertiroidili hastalıklar genelde metabolizması hızlı çalışan, ne kadar yemek yeseler de kilo alamayan kişilerdir. Bu yüzden sağlıklı beslenme ve dengeli bir diyet tedavisi önerilir.
- Tiroid hastalıklarında genel olarak 3 ana 3 ara öğün şeklinde beslenmek gerekiyor. (Bknz: öğün planlama)
- Sebze ve meyve tüketimine özen göstermeli, yeteri kadar proteinli gıda alınmalıdır. Proteinin yeteri kadar alınması tiroid bezinin daha sağlıklı çalışmasını sağlar.
- Aşırı karbonhidratlı gıdalarla beslenmek ve yağlı yemekler tüketmek tiroid bezine zarar verir. Bu nedenle sağlıklı yağlar ve kompleks karbonhidratlar tüketilmelidir.
- Bu hastalar tuz tüketecekse mutlaka iyotsuz tuz tercih etmelidirler çünkü iyotlu tuz yedikleri takdirde hastalıkları daha fazla şiddetlenir. İyotlu tuz yiyen hipertiroidili bir hastada alınan iyot, nodülün fazla çalışmasına neden olur ve tiroid bezinin aşırı çalışmasıyla hastalığın belirtileri artar.
- Aileden bir kişinin iyotsuz tuz yeme durumu söz konusu ise yemekler tuzsuz pişirilmeli ve herkes kendi tuzunu kullanmalıdır.
Hipertirodi de sağlıklı beslenme önerileri
- Hipertiroidi olan hastalar kesinlikle iyotsuz tuz tüketmeliler ve sigaradan uzak durmalılar.
- İyotsuz tuz bulunamadığı takdirde kaya tuzu tüketilebilir.
- Bağışıklık sistemini güçlendirecek selenyum, A, C, E vitamini yüksek gıdalar tüketilmeli hatta gerekirse doktor gözleminde bu vitaminlerin takviyesi yapılabilir.
- Tiamin ve diğer B grubu vitaminleri takviyesi de yararlı olabilir.
- Bu hastalıkta özellikle A vitamini eksikliği görüldüğünden A vitamini yüksek havuç, biber, kabak dâhil sarı ve yeşil renkli sebze ve meyveler bolca tüketilmelidir.
- Değerleri ciddi seviyelerde olmadığından aşırı iyot kısıtlamasına gidilmeyen bireylerde yağlı balıkların tüketimi belirli seviyede kalabilir. Bu sayede hastaların metabolizma ve bağışıklık sistemleri daha güçlü olacaktır.
- Hastalığının seyri ilerlemiş olan ve ciddi iyot kısıtlaması gereken bireylerde balık tüketimi kısıtlanabilir. Balık yiyemeyen hastalarda doktor kontrolünde omega 3 takviyesi yararlı oalbilir. (Bknz: Omega 3 Nedir? Kaynakları Nelerdir?)
- Bu hastalar kahve, çay, kola gibi içerisinde kafein bulunan içeceklerden uzak durmalıdırlar. Bir süre kafein tüketmemelidirler.
- L-karnitin desteği hipertiroidide hastalık şikayetlerinin azalmasını sağladığı görülmüştür.
- Hipertiroidi hastalarında ağız kuruluğu sık olduğundan günde 2,5-3 litre su tüketilmesi öerilir.
- Radyoaktif iyot tedavisi alacak hastaların tedaviden kısa süre önce balık, deniz ürünleri, kola gibi iyot içeren gıdalar almamaları gerekir.
Bir diyetin sürdürülebilirliği bizim alışkanlıklarımızla ne kadar örtüştüğüne bağlıdır. Bu yüzden zaten sağlıklı beslenen biriysek ve hipertiroidi hastasıysak diyet tedavisine uymamız zor olmayacaktır. Hastasıysanız ve rahatsız edici kilo sorununuz varsa ve Hipertirodi hastaları nasıl beslenmeli diye merak ediyorsanız öncelikle önerdiğimiz sağlıklı beslenme önerilerini uygulayınız ve size en yakın diyetisyeninize danışınız çünkü her hastalığın diyet tedavisi kişiye özgüdür. hipertiroidi Beslenme ile ilişkili bir hastalık olup diyet ve hastalığın seyri büyük oranda ilişkilidir
Bu konuda daha detaylı bilgi almak için lütfen aşağıdaki yorum bölümüne aklınıza takılanları yazınız!
Yorum yaptıktan sonra dilerseniz Beslenme Rehberim editörleri tarafından derlenmiş Çölyak Hastalığı ve Beslenme / Diyet Rehberi başlıklı yazımızı da okuyabilirsiniz.
Saadet
faydalı bir paylaşım ollmuş
Sadık
Sizde bu hastalık mı var . Varsa terleme gibi şikayetiniz var mı
sesli panelci
emeğe saygı duymak lazım çok faydalı bilgiler